Cementarme mortel: de nieuwe norm

Gedreven door de wens om traditioneel metselwerk op een circulaire manier te behouden, is cementarme mortel ontstaan. Na ruim 100 proeven is het gelukt om gezamenlijk (Aberson en Remix) een mortel te ontwikkelen die het beste van beide mortelwerelden biedt: jaarrond toepasbaar én over tientallen jaren losmaakbaar om gevelstenen opnieuw toe te passen. Wel zo duurzaam.

“Een idee dat eigenlijk al jaren in m’n hoofd zat, maar er werd lange tijd toch met argusogen op gereageerd”, vertelt collega Gerben Poortinga, een van de geestelijk vaders van de cementarme mortel. “Iedereen erkent het belang van duurzaam en circulair bouwen. De markt biedt tal van circulaire geveloplossingen met het oog op duurzaam bouwen, zoals A-Brick of ClickBrick, maar je merkt dat de voorkeur toch veelal nog uitgaat naar het traditionele metselwerk bij het gevelbeeld. Hierdoor bleef de wens in m’n hoofd rondzingen om met een circulaire geveloplossing te komen voor onze gevelstenen.”

Samen sta je sterk

Tijdens een gesprek met Ruben Klinkenberg, Sara van Popta en Aske Riezebos van architectenbureau 19 Het Atelier over de nieuwbouw van brede school Hanzewijk in Kampen is het balletje gaan rollen. Vanuit de gemeente lag er een hoge circulariteitsambitie op het project. In gesprek hierover met onze technisch adviseur Rolf kwam de bastaardmortel opnieuw ter sprake. “Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en Klaas van der Velde, laborant en bedrijfsleider bij Remix, benaderd voor de ontwikkeling van een cementarme mortel dat past binnen de principes van duurzaam bouwen.”

Cementarme mortel voor duurzaam bouwen met gevelstenen

“Dit is was echt trial en error. In het lab van Remix zijn we onder begeleiding van Klaas proeven gaan draaien waarbij we de samenstelling net zo lang zijn gaan tweaken tot we bij de optimale cementarme mortel uitkwamen. Ruim 100 proeven verder hadden we hem.” Deze cementarme mortel is een mortel die de voordelen van zowel de cementmortel als de kalkmortel biedt. Je kunt er, net als de klassieke cementmortel, jaarrond mee bouwen en bent dus niet afhankelijk van het seizoen zoals bij kalkmortel. En het is net als kalkmortel te scheiden van de bakstenen mocht het gebouw over tientallen jaren afgebroken worden, waardoor de gevelstenen herbruikbaar zijn. “Alle beetjes minder cement in de mortel is natuurlijk al winst, maar we gingen voor het optimale. Dat het geresulteerd heeft in een bijna volledig cementvrije mortel is goud!”, glundert Gerben.

Proefmuur 19 Het Atelier

Brede school de Hanzewijk in Kampen is het eerste project waarbij deze cementarme mortel wordt toegepast. Gerben: “Het vertrouwen dat 19 Het Atelier hiermee in het product uitspreekt zegt alles.” Brede school de Hanzewijk wordt namelijk het meest circulaire schoolgebouw van Nederland, waarmee gemeente Kampen hun ambitie op gebied van circulariteit en duurzaamheid waarmaakt. Voordat het project gerealiseerd is, duurt nog even. De verwachting is dat begin 2025 de kinderen de school kunnen betrekken. Om de toepassing van de cementarme mortel alvast te demonstreren heeft 19 Het Atelier een proefmuur laten maken in hun atelier.

Advies op maat voor duurzaam bouwen met cementarme mortel

De combinatie steen en mortel is als een huwelijk. Het moet de perfecte match zijn, wil het duurzaam behouden blijven. We leveren dus ook niet één klip-en-klaar product. De eigenschappen van de cementarme mortel komen nauw in combinatie met de eigenschappen van de gekozen steen. Hierover kunnen we vanuit Aberson en Remix op maat adviseren.