Duurzaam, circulair, vergroening, participatief én sociaal wonen. En dat in één project. Dat kun je gerust een uitdaging noemen. Juist die uitdaging maakte dat alle betrokken partijen de rek opzochten en buiten de gebaande paden gingen. Met succes. De duurzame leefgemeenschap Ecodorp Zuiderveld Nijmegen is gerealiseerd binnen een nieuwbouwwijk, iedereen voelt de trots en het functioneert zoals bedoeld. Bínnen budget.
Woningcorporatie Talis en Hoogte 2 Architecten vonden in CVEG (Coöperatieve Vereniging Ecodorpen Gelderland) de perfecte partner om een net even andere invulling te geven aan het stedenbouwkundige plan dat er lag voor uitbreidingswijk Zuiderveld in Nijmegen. Het ontstaan van het bijzondere project Ecodorp Zuiderveld was een feit. Rudi Koster, architect: “Waar het oorspronkelijke plan ruimte bood aan 32 standaard woningen (huisje, tuintje, schuurtje), heeft de woongroep CVEG een heel ander beeld bij wonen. Samen leven en de ecologische footprint zo klein mogelijk houden. Met dit uitgangspunt zijn we opnieuw gaan ontwerpen en kwamen we tot 3 schuurvolumes die in totaal ruimte bieden aan 46 huishoudens.”
Mooie ideeën, nog mooiere idealen en geweldige plannen vlogen over de tekentafel, maar als snel bleek het financieel niet haalbaar. Want naast de prachtige idealen was er sprake van sociale woningbouw, wat een beperkt budget met zich meebrengt.
En daar deed, op initiatief van Talis, Trebbe Wonen zijn intrede. Bart Heijs van Trebbe: “Wij waren misschien in eerste instantie niet de ideale aanvulling op het bouwteam gezien vanuit de ideologie van de woongroep, want wij werken veel met beton en dat is toch wat anders dan leem. Maar onze ervaring met nét even anders bouwen gaf de doorslag.” Net even anders bouwen werd in dit project de rode draad. Bart: “In eerste instantie hebben we met de wooneisen die er lagen ons standaard concept BasisWonen voor de rijwoningen en NieuwePortiek voor de appartementen erbij gepakt. Deze concepten hebben we als basis gebruikt om een rekensom te kunnen maken voor het totaal. Door het plan rationeel en efficiënt op te bouwen bleef er een serieus budget over. Dit budget is ingezet om het plan op te plussen met de wensen en ambities van woongroep CVEG, zoals gemeenschappelijke ruimten en circulariteits- en duurzaamheidsmaatregelen.
In deze fase ontstond de glans. Rudi: “Het ging zeker niet zonder slag of stoot, maar door respect te hebben voor elkaars visie en allemaal steeds de rek op te zoeken, zijn er hele creatieve en vernieuwende oplossingen gevonden. Een paar voorbeelden: in plaats van het klassieke beton, hebben we beton gemaakt waar oud puingranulaat in verwerkt is. De dakisolatie bestaat uit gerecyclede spijkerbroeken. Voor de circulaire buitenkozijnen is er accoya hout gebruikt, dat wel iets duurder is in aanschaf maar wat niet behandeld en onderhouden hoeft te worden met lak of verf. De voordeurkozijnen van de appartementen zijn gemaakt van sloophout. We zijn bij elk onderdeel buiten de gebaande paden gestapt en gekeken naar wat wél kon in plaats van naar wat niet.”
Zo ook bij de bakstenen. Bart: “Het ideaal van het project was zo min mogelijk nieuw te ontwikkelen materialen gebruiken. Oude stenen uit sloopprojecten afbikken en hergebruiken klinkt mooi, maar dat zou jaren duren. Kant en klare tweedehands stenen zijn wel beschikbaar, maar vaak heel kostbaar.”
Aan Aberson-collega Berry Haverkamp de eer om met deze uitdaging aan de slag te gaan. Bart: “Berry kwam met het voorstel om bij fabrikanten op zoek te gaan naar kleine partijen en restpartijen die veelal bij de fabrikant op het tasveld blijven staan en vaak geen bestemming krijgen. Niets nieuws geproduceerd, maar wel stenen die kwalitatief en kwantitatief voldoen aan alle normen. Perfect voor dit project dus. Uiteindelijk zijn we uitgekomen bij Engels Oeffelt. Daar hebben we onder begeleiding van Berry met een aantal leden van de woongroep, Talis, de architect en ikzelf een middagje gepuzzeld met stenen. Net zo lang tot we gezamenlijk de ideale mix gevonden hadden. Uiteindelijk is het een mix geworden uit vijf verschillende restpartijen die anders in de container zouden belanden.”
Daarnaast is er gebruikt gemaakt van kalkmortel, zodat in de verre toekomst wanneer het project gesloopt gaat worden de mortel makkelijk van de stenen af te bikken is en de stenen weer opnieuw te gebruiken zijn. Rudi: “Zo is er door het gehele proces, van schets tot uitvoering, gekeken of er een ecologisch alternatief mogelijk was om zo circulair mogelijk te kunnen bouwen. Voor nu en later.”
Na heel wat overleggen, uitrekenen, aanpassen en onderzoeken is het gelukt. Er staan drie volwaardige schuurvolumes voor in het totaal 46 huishoudens. Inclusief een gezamenlijk gemeenschapshuis met keuken, slaapkamers voor logees, meditatieruimte, rolstoeltoegankelijke ruimtes en een grote gezamenlijke tuin met gedeelde schuur. Allemaal binnen budget.
Bart: “Iedereen is in dit proces uit z’n eigen comfortzone gestapt om het hogere doel te realiseren en dat maakt mij, en alle betrokken, zo megatrots.” Rudi: “Dat de woongroep er nu prettig woont, maakt het voor mij een geslaagde missie. Zij hebben ook water bij de wijn moeten doen om het project gerealiseerd te krijgen, maar realiseerden zich dat met dit project de standaarden in de bouw een stuk duurzamer kunnen worden. Alle gevonden oplossingen nemen wij in volgende projecten direct weer mee. Hiermee is het maatschappelijke effect velen malen groter dan wanneer er één volledig duurzaam en daarmee ook peperduur project gerealiseerd zou zijn.”
bekijk ook:
De eerste volledig circulaire en klimaatneutrale rijwoningen in Nederland.
Architect Ernst René van Tatenhove aan het woord over Wildhoef in Bloemendaal.
Bij de originele manier van het maken van een wasserstrich draait alles om water.
Vandaag bouwen aan de leefomgeving van morgen. Dát doen wij elke dag.
Gouwe 1
8032 CA Zwolle
088 – 118 57 00
info@aberson.nl
Aberson is dé keramisch specialist in gevels en daken.
© Copyright – Aberson – Privacyverklaring, disclaimer & leveringsvoorwaarden | Gevelstenen Breda | Gevelstenen Zwolle | Gevelstenen Amsterdam | Gevelstenen Roermond | Veelgestelde vragen | Baksteencalculator | Keramische gevelsystemen
