‘Een bijzonder project’. Zo noemt architect Jan-Otto Schilstra van Penta Architecten de nieuwe appartementen aan de rand van Harlingen centrum. ‘Niet omdat wij het ontworpen hebben, maar omdat het sociale woningbouw is met een bijzonder rijke uitstraling. Dat zie je niet zo gek veel.’
De 70 nieuwe appartementen op het Dukdalfterrein, gebouwd door Heijmans, is het sluitstuk van een grote herstructurering van het Harlinger Havenkwartier. Indrukwekkend is het zeker. Jan-Otto: ‘Er zijn veel mensen geweest die zeiden: dit kán geen sociale woningbouw zijn. Daar is het veel te luxueus voor. Toch is dat echt het geval.’
Project
Dukdalf Harlingen
Opdrachtgever
VOF Zuiderhaven:
Heijmans Vastgoed & bouwvereniging
Uitvoering
Heijmans Woningbouw Noord
Architecten
Penta Architecten
Product
Gevelstenen en mortels
Fotografie
Walter Frisart FOTOwerk / Penta Architecten
Vroeger stond hier Dukdalf: een oud verzorgingstehuis uit de jaren 70, op slechts 200 meter van de Waddenzee. Toen nog een modern flatgebouw. Jan-Otto: ‘Destijds nam men het niet zo nauw met de identiteit van de binnenstad. Toen dat was gesloopt, wilde men de kleinschaligheid terug. Zoals dat gebruikelijk is in de binnenstad van Harlingen.’
Jan-Otto: ‘Met die wens ontstond de bijzondere indeling in verschillende gevels. Aan de voorzijde is het hele ontwerp verdeeld in 9 totaal eigen architecturen. In elk stuk hebben we zoveel mogelijk verschil proberen aan te brengen. Maar neem je een kijkje aan de achterkant, dan zie je één galerij die alle appartementen met elkaar verbindt. Als ware het, oneerbiedig gezegd, een grote galerijflat. Aan de voorkant zie je dat niet.’ Daarmee werd Dukdalf een nieuw stuk centrum dat naadloos aansluit bij de historische binnenstad van Harlingen.
Opvallend is de verscheidenheid en rijkheid van de detaillering van de gevels. Projectleider Paul van Herk van Heijmans beaamt dat: ‘Het project was best ingewikkeld. Dat zat hem hier niet zozeer in de hoeveelheid meters, maar meer in de detailleringen en de diversiteit in materialen. Iedere gevel is een ontwerp op zich. Met bijvoorbeeld verspringend metselwerk, de natuurstenen plinten, de torentjes van staand hout of dakpannen ín de gevel. Kijk je een bouwdeel verder, dan is dat weer een totaal anders, met bijvoorbeeld prefab, baksteen en aluminium.’
Jan-Otto: ‘We hebben geprobeerd om zoveel mogelijk verschillende details aan te brengen. Een paar voorbeelden die ik zelf erg mooi vind:
‘Hier zie je het schuine metselwerk, die als kaders de hele gevel rondlopen. Dat vind ik een van de mooiste onderdelen van het project. Het is heel kernachtig.
Het kruis in de topgevel, wel een wat duurder accent, geeft het een soort rijkheid. Bij alle uitstekende balkons hebben we geen beton in het zicht. Bewust, omdat dat snel vervuilt en ik dat zelf altijd een beetje armoedig vind ogen. Daarom hebben we overal de betonnen randen van de balkons met een stalen plaat afgeschermd.
Bewust geen grijs beton, maar we hebben de betonstroken de warme kleuren van de gevelsteen meegegeven. Wat gelig gepigmenteerd, ook dat vind ik een mooi onderdeel. Dat geeft echt die stoere gevelbanden. Dat contrasteert mooi met de panden die helemaal van onder naar boven zijn gemetseld.
Jan-Otto: ‘De penanten met de doorgestoken betonelementen lijken haast schoorstenen te zijn. Daar zit een mooie dieptewerking in en dat is toch wel heel luxe. Het geeft een hele doorwerkte detaillering zoals je die ook in de oude binnenstad van Harlingen ziet.’
‘Hier zie je het smalle straatje dat de entree is naar de binnenstad. Dat is onderdeel van het beschermd stadsgezicht. Daar hadden we wel steeds rekening mee te houden. Zo mochten hier geen balkons in het zicht komen, dus brachten we die naar de achterkant, aan de galerijkant. Zo kunnen de bewoners tóch fijn buiten kunnen zitten in de west-zon.
Richting de binnenstad wordt de maatvoering van de gebouwen kleiner, om een goede overgang naar de binnenstad te krijgen.
Aan de Spoorstraat vind je ook een houten pandje, dat staat helemaal op zichzelf staat. Dat is ook wel echt een leuk onderdeel, met scheve hoeken een balkon. Het heeft weer een volstrekt eigen uitstraling met zijn zinken kader.
Alle partijen hebben steeds gekeken hoe ze het, ondanks de rijke details, tóch betaalbaar konden houden. Die gedachte speelde altijd wel in het achterhoofd. Naast het gebruik dus van het klassieke casco, bedachten ze nog een paar slimmigheden. Jan-Otto: ‘Soms hebben we wat trucjes uitgehaald. Zoals de gevel met de dakpannen. ‘De gevel is 4 lagen hoog, maar op de bovenste laag krijgt deze verticale dakpannen. Daardoor, en doordat ze net iets verdiept liggen, lijkt het op 3 lagen hoog met een kap. Zo verlaag je de gootlijn en lijkt het toch wat bescheidener. En méér binnenstad.’
‘Of als je kijkt naar de woningen met de 4 kaders, daar zit gewoon een vlak dak achter. Maar daar hebben we de zonnepanelen op een scheef rek gezet en met de daklijn mee laten lopen. Zo lijkt het alsof er schuine daken op zitten.’
Jan-Otto: ‘Overal vind je verdiepte voegen, dat vind ik mooi. Wel in 4 verschillende voegkleuren. Er is ook een pandje met oranje kaders om de ramen. Die kaders steken net even 2 cm naar buiten. Daar gebruikten we een hele oranje voeg bij.’
Over het metselwerk is de architect heel tevreden. Jan-Otto: ‘Het is niet standaard dat je goede metselaars krijgt. Die hebben het nu zo druk, dan heb je het niet altijd voor het zeggen. Maar hier was dat geen probleem, ze hebben keurig werk geleverd.
Voor ons was het de rode draad om voor sociale woningbouw, met een niet-onbeperkt budget, een heel gevarieerd werk neer te zetten’, zegt Jan-Otto. ‘Dat was een hele uitdaging. Ook was het voor ons architecten een lang traject. Per saldo zijn we er zeker 6 jaar mee bezig geweest. Toen de plannen eenmaal definitief waren, ging het bouwen met Heijmans als een trein. We startten half in de crisis, en de prijzen begonnen toen net hard te stijgen. Desondanks heeft de kwaliteit er niet onder geleden. Petje af voor de bouwvereniging als afnemer van de woningen. Ze hebben steeds vastgehouden aan het beeld, de kwaliteit en de rijke detailleringen. Ze hadden gemakkelijk kunnen kiezen om onderdelen te schrappen of te vereenvoudigen, maar ze zijn er steeds achter blijven staan. En het resultaat is ernaar. Dus ja, voor sociale woningbouw is dat wel heel bijzonder.’
Paul: ‘Voor ons als Heijmans was het technisch redelijk traditioneel, de gevels waren de échte uitdaging. Die blijven me wel bij. Ik rijd er nog twee keer per week langs, met gepaste trots. En het eindresultaat mag er zeker zijn. Wel eentje om op je CV te zetten dacht ik zo.’
bekijk ook:
Langformaten uit heel Europa. Je vindt ze in onze collectie Aberlongue.
Bij de originele manier van het maken van een wasserstrich draait alles om water.
Vandaag bouwen aan de leefomgeving van morgen. Dát doen wij elke dag.
Gouwe 1
8032 CA Zwolle
088 – 118 57 00
info@aberson.nl
Aberson is dé keramisch specialist in gevels en daken.
© Copyright – Aberson – Privacyverklaring, disclaimer & leveringsvoorwaarden | Gevelstenen Breda | Gevelstenen Zwolle | Gevelstenen Amsterdam | Gevelstenen Roermond | Veelgestelde vragen | Baksteencalculator | Keramische gevelsystemen
