Duurzamer bouwen met de Kringloopsteen

What’s in a name? Nou precies wat je denkt: een (bak)steen, maar dan met keramiek uit de kringloop erin verwerkt. De Kringloopsteen. Het hergebruiken van afgedankte lokale keramische materialen en daardoor minder nieuwe grondstoffen voor de productie van een nieuw kwalitatief keramisch product. Dat noemen wij nou nog eens 1+1=3! En een mooie stap richting duurzamer bouwen. Hoe deze eigenlijk zo simpele oplossing tot stand is gekomen en welke voordelen de Kringloopsteen biedt, lees je in dit blog.

Wilma Voortman, directeur Stichting Kringloop Zwolle, en onze eigen directeur Gerard Bosman spraken elkaar tijdens een van de periodieke bijeenkomsten van de WaardeRing, waar beide bedrijven partner van zijn. Waar op papier deze werelden weinig met elkaar te maken hebben, bleek al snel dat beide bedrijven elkaar toch van dienst kunnen zijn. Niet in de vorm van een nieuwe gevel voor het kringloopbedrijf of de herinrichting van de kantoorruimtes met tweedehands meubels, maar in een nieuw soort baksteen.

Kilo’s en kilo’s aan oud keramisch materiaal

Gerard: “Al pratende kwam ik erachter dat er enorme hoeveelheden oud keramisch materiaal wordt afgevoerd naar de afvalverwerking. In het meest gunstige geval wordt dit materiaal gebruikt als puin onder asfaltwegen. Schoon, hoogwaardig materiaal dat onder de weg gestort wordt. Zonde toch! Keramiek, porselein en aardewerk dat bij de kringloop vandaan komt is zo schoon en van goede kwaliteit dat het uitermate geschikt is om te hergebruiken én het kan tegen hoge temperaturen. Daar werd het zaadje geplant. Waarom kijken we niet of het technisch mogelijk is om dit hoogwaardige materiaal te verwerken in onze traditionele baksteen? Dit heeft geresulteerd in de Kringloopsteen.”

Wilma: “Bij Stichting Kringloop Zwolle werken 700 mensen, elk met een eigen verhaal. We kunnen bijvoorbeeld veel anderstaligen helpen met de Nederlandse taal, door het sorteren van de kleding die binnen wordt gebracht. En medewerkers met een diagnose in het autistisch spectrum kunnen we perfect inzetten in het sorteren van onze toestroom van keramische materialen. En je wilt niet geloven hoeveel keramiek, porselein en aardewerk er wordt binnengebracht. Duizenden, zo niet miljoenen kilo’s! En dan heb ik het alleen nog maar over Stichting Kringloop Zwolle.

Gerard: “Aan toevoer dus geen gebrek. Maar om het keramische materiaal geschikt te maken voor de verwerking in bakstenen, moet het echt helemaal schoon zijn. Er mag geen metalen voetje of rubberen randje meer aanzitten. De selectie van de materialen komt dan ook behoorlijk nauw en moet echt met een kritische blik gebeuren. Processen waarin Stichting Kringloop Zwolle ons perfect kan voorzien.”

De Kringloopsteen: technisch en esthetisch goede baksteen

Gerard: “De vervolgstap: het technisch mogelijk maken. Met onze Wienerberger-collega’s van de steenfabriek Bemmel zijn we het zand in de klei gaan vervangen door het keramisch afval en gezocht naar de juiste korrelgrootte. Want hoe grover de korrel, hoe korter en goedkoper het breekproces en dus uiteindelijk ook de steen. Maar de kwaliteit van de steen staat natuurlijk altijd voorop. Daarnaast is esthetiek en de vraag vanuit de markt ook van belang. Het eindproduct moet er wel mooi uitzien om afzet te vinden. Het oog wil ook wat. Op dit moment hebben we twee varianten. Een met een fijnere korrel, waarbij het op het eerste oog minder goed zichtbaar is dat de steen bestaat uit oude keramische kopjes en schotels. Deze steen is daardoor bijna een 1-op-1 replica van de traditionele wasserstrich. De Kringloopsteen kunnen we ook leveren met de buitenlaag als het ware gepaneerd met de wat grovere korrel. Deze variant is daardoor wat herkenbaarder als gebroken keramiek. Beide varianten zijn getest, goedgekeurd en klaar voor de markt.”

Een baksteen waar iedereen beter van wordt

Wilma: “Is toch geweldig hoe zo’n chit chat voorafgaand aan een bijeenkomst kan leiden tot zoiets concreets. En in dit geval heeft iedereen er baat bij. Aberson heeft een mooi nieuw duurzamer product dat ze kunnen wegzetten in een markt dat staat te springen om duurzame oplossingen voor de grote bouwopgaves die er liggen. Onze medewerkers leveren een mooie bijdrage aan een duurzaam proces en het scheelt een behoorlijke kostenpost aan afvoerkosten.”

Gerard: “Architecten en aannemers kunnen gebouwen blijven ontwerpen en bouwen met een product dat er uitziet als de traditionele baksteen. Een steen waar in de markt toch nog steeds het meeste vraag naar is, de wasserstrich. Alleen nu bestaat de steen uit 20% gerecyclede materialen afkomstig uit de keukenkast om de hoek. Zo leveren we gezamenlijk toch weer een mooie bijdrage aan een duurzamere wereld.”